Ringen zijn meer dan opvallende sieraden. Sinds het allereerste begin vervullen ze de functie van een amulet, een indicator van de sociale status en zelfs een handtekeningverificatiemiddel. Weet jij hoe mensen hun ringen nog meer kunnen gebruiken? Als je antwoord ‘nee’ is, zal dit artikel enig licht werpen op het doel van dit kleine ornament.
Ringgeschiedenis
Ringen, vingersieraden in de vorm van een rand, ring of spiraal en gemaakt van verschillende materialen, komen veel voor bij mensen van alle culturen en religies. Botringen werden in het paleolithicum versleten. Onze voorouders geloofden dat de ronde vorm bescherming kon bieden tegen boze geesten. De eerste metalen ringen ontstonden in de bronstijd. Een ring wordt beschouwd als een symbool van eenheid en eeuwigheid, omdat het vanwege zijn ronde vorm onmogelijk is om te zien waar hij begint en waar hij eindigt.
Vingersieraden waren gebruikelijk in de antieke wereld. Ze waren meer dan een decoratiemiddel; vaker wel dan niet brachten ze de sociale positie van een persoon in kaart. In de Romeinse Republiek droegen senatoren en ruiters bijvoorbeeld gouden ringen, terwijl gewone burgers ijzeren banden hadden. Toen de Romeinse Republiek het Romeinse Rijk werd, werd deze regel afgeschaft. Sinds de 3e eeuw na Christus konden alle vrijgeboren burgers gouden ringen dragen en bevrijde slaven verfraaiden zichzelf met zilveren sieraden.
Een ring getuigde ook van het erfrecht. Als een krijger sneuvelde in een gevecht, ontving zijn weduwe zijn ring en dat maakte haar tot een wettelijke erfgenaam van zijn bezit.
Functies van ringen
Naast sociale statusindicatoren werden ringen al snel een attribuut van bepaalde beroepen of levensstijlen. Je kunt nog steeds vingerhoeden in ringstijl vinden, die veel voorkomen bij schoenmakers en naaisters. Boogschutters gebruikten drie ringen, elk op de wijs-, middel- en ringvinger. Hun missie was om de cijfers te beschermen tegen snijwonden door de boogpees. Bij vuistgevechten gebruikten mannen vaak geïmproviseerde boksbeugels die leken op ringen met massieve stenen inleg of uitpuilend metalen reliëf.
Kijk eens naar deze boksbeugelring .
Mystieke en religieuze betekenis
Daarnaast hadden onze voorouders de neiging om ringen een religieuze en mystieke betekenis te geven. Moslims beschouwen kornalijnringen bijvoorbeeld als heilig omdat de profeet Mohammed een ring bezat met deze kostbare steen. Ze geloven dat ‘degenen die een carneoolring dragen voortdurend in voorspoed en vreugde verkeren’. Ook aan turquoise ringen werden wonderbaarlijke eigenschappen toegeschreven. Er was een geloof dat het blauwe mineraal, omlijst door edelmetaal, een talisman zou worden en rijkdom zou brengen aan de eigenaar.
Kijk hier eens naar turkoois zilveren adelaarsring.
Volkeren uit de oudheid geloofden dat direct contact tussen een edelsteen en de huid de genezende en beschermende eigenschappen van een amulet versterkte. Er waren zelfs onderzoeken die probeerden uit te leggen welke mystieke krachten een steen kon bezitten. Saffieren moesten bijvoorbeeld jaloerse mensen verdrijven en fraude en hekserij helpen opsporen. Mensen vertrouwden op robijnen om de gezondheid te versterken, kwade gedachten te verdrijven, conflicten te verzoenen en lust te verslaan. Smaragden genazen oogziekten en droegen bij aan de groei van het welzijn. Diamanten beschermden tegen parasieten en versterkten de moed.
In die tijd gingen mystiek en religie hand in hand. Om hun geloof te bewijzen en ook de verbinding met de Schepper tastbaarder te maken, droegen mensen (en veel gelovigen doen dat nog steeds) sieraden versierd met speciale symbolen of boodschappen. Ringen met citaten uit de heilige boeken zijn te vinden in het christendom, het jodendom en de islam. Op veel islamitische ringen zijn bijvoorbeeld citaten uit de Koran gegraveerd op carneool, jade of lapis lazuli. Citaten, iconen en heilige afbeeldingen kunnen worden gesneden op een edelsteeninleg, ring of het binnenoppervlak van de schacht. Men geloofde dat gravures in de schacht de sterkste beschermende eigenschappen hebben omdat ze in contact komen met de hand.
Kijk eens naar deze Maagd Maria-ring .
Tegenwoordig blijven veel mensen geloven in de mystiek van objecten, afbeeldingen en symbolen. Neem bijvoorbeeld fietsers. Ondanks een stoer en ietwat bruut uiterlijk zijn motorrijders bijgelovig. Ze geloven dat een schedelring (evenals elk ander schedelsieraad of zelfs een tatoeage) een talisman is die de dood helpt voorkomen.
Kijk eens naar deze kruisschedelring .
Ringen als geld
Een van de allereerste rollen die aan ringen werden gegeven, was het betaalmiddel (d.w.z. geld). Rond de 10e eeuw voor Christus werden munten geslagen in de vorm van gouden, zilveren, koperen en ijzeren ringen. Ze hadden een stempel bij zich om hun gewicht aan te geven. Mensen hadden geen portemonnee nodig om dergelijk geld te huisvesten, omdat hun vingers ‘portemonnees’ werden.
Zelfs vandaag de dag hebben sieraden hun monetaire functie niet echt verloren. Je kunt nog steeds keurmerken op artikelen zien die aangeven van welke legering ze zijn gemaakt en wat het gehalte aan edele metalen is (producten van sterling zilver hebben bijvoorbeeld een 925-keurmerk, wat aangeeft dat het 92,5% puur zilver bevat). Als u weinig geld heeft, kunt u uw ringen verkopen of verpanden. In de meeste gevallen wordt hun waarde geschat op basis van het gewicht van het edelmetaal en niet op basis van het ontwerp of het merk. Hoe meer een ring weegt, hoe meer geld je kunt krijgen.
Ringen als zegel en handtekening
Al in de oudheid begonnen ringen hun eerste taken uit te voeren. In het bijzonder werd hen een functie van persoonlijke handtekening toevertrouwd. De allereerste exemplaren van zegelringen verschenen in het oude Egypte en werden al snel bekend bij de Egeïsche Zee, de Grieken en de Etrusken. Die zegels hadden een uitgesneden gezicht dat aan een leren of draadframe was bevestigd. Na verloop van tijd werden zegels van goud gemaakt. Ze werden de personificatie van de opperste macht in het oude Egypte. Het recht om dergelijke ringen te bezitten behoorde uitsluitend toe aan farao's. Veel later veranderden gouden ringen in bling en kwamen ze beschikbaar voor gewone Egyptenaren.
Antieke bladwijzers.
In de oudheid was het gebruikelijk om een zegelring aan de wijsvinger van de rechterhand te dragen. Telkens wanneer iemand zijn zegel moest plaatsen, goot hij gesmolten was op een document of brief en liet hij een afdruk achter met zijn zegel. Op deze indruk stonden normaal gesproken zijn initialen of familiewapen. Onnodig te zeggen dat alleen rijke en nobele mensen zulke ringen konden hebben, aangezien gewone mensen hun naam niet eens konden spellen. Later verspreidden zegels zich onder kooplieden, geldschieters, fabrikanten, artsen en andere naamloze maar gerespecteerde of rijke mensen.
Verloving met de Kerk
Voor katholieke bisschoppen is een zegelring een teken van hun gezag. Elke bisschop ontvangt tijdens het wijdingsritueel een bisschoppelijke ring om zijn verloving met de kerk te bekrachtigen. Normaal gesproken zijn Bishop-ringen gemaakt van goud en voorzien van een massieve amethistinleg. In de Middeleeuwen hadden edelstenen een gravure die de ring tot een persoonlijk zegel maakte. Na verloop van tijd, toen het verzegelen van documenten met was niet langer nodig was, verdween de gravure. Een bisschopsring is geen eigendom van een bisschop, maar is eigendom van de kerk. Daarnaast kunnen katholieke predikanten meerdere ringen hebben en de meeste worden op bestelling gemaakt. In de meeste gevallen dragen bisschoppen elke dag persoonlijke ringen, terwijl de officiële bisschoppelijke ring alleen voor speciale gelegenheden is.
Kijk eens naar deze ovale bisschopsring .
Pausen hebben ook speciale ringen, een officieel onderdeel van de regalia. Deze stukken worden de Ringen van een Visser genoemd. Ze verifiëren alsof ze de status van een paus als gouverneur van Sint-Pieter op aarde verifiëren. De ringen van paus werden vroeger gemaakt van verschillende materialen (lood, brons, zilver, enz.), maar sinds de middeleeuwen zijn gouden stukken de overhand geworden. Vaker wel dan niet draagt de Ring van een Visser het pauselijke embleem: gekruiste sleutels of een drievoudige kroon.
Kijk eens naar deze christelijke kruisherenring
Daarnaast straalt elke ring individualiteit uit. Elke paus kon een unieke tekening bedenken (de paus kon een symbool of initialen aan het ontwerp toevoegen) en vervolgens werd er een ring op maat voor hem gemaakt. Dit werd gedaan om ervoor te zorgen dat niemand de zegel van een paus kan kopiëren en zijn handtekening kan vervalsen. Na de dood of het aftreden van een paus werd zijn ring vernietigd. Voor bijzondere verdiensten werden kopieën van pauselijke zegels gegeven aan pelgrims en predikanten van de katholieke kerk. Tegenwoordig gebruiken pausen hun ringen niet om documenten te verzegelen. Niettemin bleef de eeuwenlange traditie om een ring te dragen als symbool van hun gezag bestaan.
Ringen als een pas
Later gingen ringen fungeren als een soort pasje of identiteitsbewijs. Met een speciale zegel kon men geheime bijeenkomsten van Tempeliers, Jezuïeten of Metselaars bijwonen. Een pasring van de Mason Order zag er bijvoorbeeld uit als een gietijzeren zegel met de schedel van Adam, gekruiste scheenbeenbeenderen en een gezegde: 'Dat zal zo zijn.'
Een klein vissersdorpje in Galway, Ierland, is de thuisbasis van de wereldberoemde Claddagh-ring. Niet veel mensen weten echter dat de Claddagh-ring, die nu een symbool is van liefde en huwelijk, oorspronkelijk werd gedragen door lokale vissers. Elke visser die in Claddagh woonde, had een kopie van deze ring bij zich om te laten zien dat hij tot de gemeenschap behoorde. Als de vissers van Claddagh een boot tegenkwamen waarvan de bemanning niet over zo'n ring beschikte, hadden ze het recht deze te vernietigen. Deze Claddagh-ringen symboliseerden het recht om te vissen in de wateren nabij het dorp Claddagh.
Zelfs vandaag de dag zijn er tal van ringen die aangeven dat je tot een groep, club of samenleving behoort. Dat zijn ringen van universiteitsklassen, legerringen met emblemen van een bepaald regiment, bataljon, squadron of eenheid, MC-clubringen en zelfs kampioenschapsringen. Normaal gesproken zijn deze ringen voorzien van een unieke iconografie die verband houdt met de geschiedenis of het insigne van deze groep.
Bekijk deze kampioenschapsring eens.
Geheime compartimentringen
De geschiedenis kent veel voorbeelden van geheime stash-ringen. Omdat het verborgen compartiment klein was, konden er meestal stoffen in worden opgeborgen, bijvoorbeeld wierook. Geurende stoffen kwamen goed van pas, aangezien mensen zich vele eeuwen geleden zelden wasten en op straat verdronken in rioolwater.
Terwijl geparfumeerde ringen het voorrecht waren van de schone sekse, zagen mannen ze als een kans om wapens te verbergen. Misschien wel de meest opvallende ringen van dit soort behoorden tot de beruchte familie Borgia. Cesare Borgia stond erom bekend het leven te nemen van iedereen die hem beledigde of hem in de weg stond, en zijn favoriete moordinstrument was een dodelijke ring.
Geheime compartimentringen
Qua ontwerp hadden zijn ringen een deksel dat leek op dat van medaillons. Het verborg een holte bedoeld voor gif. Sommige ringen hadden een draai- of schuifpaneel dat de voorraad opende, terwijl andere vergiftigde uittrekbare naalden hadden. Tijdens een ogenschijnlijk vriendelijk gesprek kon Cesare Borgia discreet zijn ring openen en wat vergif aan de beker van de gesprekspartner toevoegen. Hij had ook een leeuwenklauwring, onschuldig mooi op het eerste gezicht, maar dodelijk van aard. Zodra Borgia de ring naar binnen draaide, onthulde hij zijn giftige ‘klauwen’. In een menigte kon Cesare de hand van zijn slachtoffer vastpakken, schudden en deze vervolgens doorboren met een giftige doorn.
Antistress-, puzzel- en transformeerbare ringen
De volgende stap in de evolutie van stash-ringen zijn transformeerbare stukken. De eerste ‘transformatoren’ verschenen tijdens de late renaissance en bloeiden gedurende de hele barokperiode. Het idee om het ene sieraad in het andere te veranderen, op basis van economische gronden. Zelfs de rijkste families konden het zich niet veroorloven om elke keer dat ze een sociaal evenement of bal bijwoonden een nieuwe ring te kopen. Dankzij het transformeren van sieraden hoefden dames die op reis gingen niet al hun schatten mee te nemen. Het was voldoende om een paar items te hebben die konden worden verdeeld, of omgekeerd, gecombineerd, om meerdere unieke stukken te creëren.
Er zijn heel veel ringen die van vorm of uiterlijk kunnen veranderen. Bij sommige modellen is het mogelijk bepaalde elementen door andere te vervangen (bijvoorbeeld om gemakkelijk te wisselen tussen meerdere edelstenen van dezelfde grootte). Een van de meest ingewikkelde stijlen profiteert van een lagerachtige band (de zogenaamde spinnerring ). Het middelste gedeelte van de band draait om zijn as om een patroon of inleg te laten zien of te verbergen. Veel mensen beschouwen deze ringen als antistressspeelgoed. Als je graag iets in je handen ronddraait, kan een draaiende ring iets voor jou zijn.
Bekijk dezegotische spinnerring eens
Je kunt ook ringen zien die zijn opgebouwd uit verschillende onderling verbonden delen. Een enorme ring die om je vinger rust, zal zeker een blijvende indruk achterlaten. En als je een kleiner en bescheidener kledingstuk nodig hebt, scheid dan gewoon één onderdeel van de rest en draag het individueel.
Puzzelringen behoren ook tot de categorie transformeerbare sieraden. Meestal hebben ze een setting die uit verschillende delen bestaat. Je kunt de elementen van de setting herschikken om een nieuw patroon te creëren of, wanneer je de juiste combinatie vindt, een geheim compartiment openen. Dergelijke ringen zijn niet alleen ingewikkelde en originele ornamenten, maar ook hersentraining.
Ringen hebben veel meer functies dan we noemden. In de volgende post zullen we het hebben over hun rol van liefdes- en vriendschapssymbolen, begrafenisattributen en memento mori.